03Apr 2020 Η αγορά ακινήτων θα σηκώσει ξανά ψηλά την οικονομία Το Real Estate μπορεί να σηκώσει το βάρος Μιλώντας στο Economy Today o CEO της SABBIANCO PROPERTIES Ανδρέας Ανδρέου υποστηρίζει ότι το κράτος σε συνεργασία με την Κεντρική Τράπεζα και τον τραπεζικό τομέα, μέσα από ένα στοχευμένο και καλά σχεδιασμένο, στρατηγικό πλάνο του κράτους και με τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων υπουργείων (Οικονομικών, Εσωτερικών, Εργασίας) θα πρέπει να παραχωρήσει απευθείας σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά οικονομική ενίσχυση (π.χ. φοροελαφρύνσεις για μισθωτούς και επιχειρήσεις, μείωση ΦΠΑ, επιχορήγηση τουριστικών προγραμμάτων απευθείας στους πολίτες, κ.α.) για την ανάκαμψη της οικονομίας. Αυτή θα αποτελεί πραγματική και άμεση ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας όπως την οραματίζονται τόσο τα κράτη όσο και η ΕΕ. “Οι δύο βασικοί πυλώνες της κυπριακής οικονομίας, ο Τουρισμός και το Real Estate, είναι σήμερα με κατεβασμένα τα ρολά. Για τον τουρισμό το πλήγμα για το 2020 θα είναι μεγάλο. Το Real Estate είναι ο τομέας ο οποίος μπορεί να σηκώσει στους ώμους του το βάρος της κρίσης ακόμη μία φορά. Όπως και με την τραπεζική κρίση του 2013 ο τομέας που τα αμέσως επόμενα χρόνια έδωσε ανάσες στην κυπριακή οικονομία ήταν το Real Estate, έτσι και σήμερα είναι ο τομέας ο οποίος θα ηγηθεί αυτής της προσπάθειας. Μετά το κλείσιμο της πρώτης μηχανής του αεροσκάφους της κυπριακής οικονομίας (Τουρισμός) δεν μπορεί να σβήσει και η δεύτερη μηχανή του αεροσκάφους (Real Estate). Θα πρέπει να στηριχθεί και να ενδυναμωθεί μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες”, αναφέρει. Ο τομέας δεν έχει αποτιμηθεί σωστά Σύμφωνα με τον ίδιο, ο τομέας του Real Estate είναι αυτός που με συντονισμένες ενέργειες και με σκληρή δουλειά σε όλους τους τομείς που καλύπτει, εισήγαγε από το 2013 και μετά στην Κύπρο τεράστια ποσά από ξένες αγορές (κυρίως Ρωσία και Κίνα) και έδωσε εργασία σε δεκάδες χιλιάδες εργαζομένων στην πατρίδα μας μειώνοντας παράλληλα τους δείκτες της ανεργίας και υποστηρίζει ότι ακόμα και σήμερα η συνεισφορά του τομέα στην κυπριακή οικονομία δεν έχει αποτιμηθεί. “Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι σε αυτόν περιλαμβάνονται μια σειρά από κλάδους οι οποίοι σε οικονομικά μεγέθη ίσως να ξεπερνούν και την τουριστική βιομηχανία. Ενδεικτικά αναφέρω μερικούς από αυτούς γιατί είναι καλό να γνωρίζει το ευρύ κοινό ποιοι είναι αυτοί οι κλάδοι: Μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες, μεσαίου μεγέθους κατασκευαστικές εταιρείες, εργολάβοι οικοδομών, εκτιμητές ακινήτων, τράπεζες, κτηματομεσιτικά γραφεία, οικοδόμοι, ελαιοχρωματιστές, ηλεκτρολόγοι, εταιρείες αλουμινίων, εγκαταστάτες αλουμινίων, σιδεράδες, καλουψήδες, ξυλουργοί, υδραυλικοί, αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, τοπογράφοι, χωρομέτρες, πολιτικοί μηχανικοί, ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, επιμετρητές ποσοτήτων, λογιστές, ελεγκτικά και δικηγορικά γραφεία, βιομηχανίες κατασκευής ή εισαγωγής τσιμέντου, τούβλων, σιδήρου, μαρμάρων, εταιρείες πώλησης ειδών υγιεινής, κεραμικών, ηλεκτρικών ειδών, επίπλων, μεταφορών, εισαγωγής υλικών και πάρα πολλοί άλλοι τομείς”, επισημαίνει. Όσον αφορά στην επόμενη ημέρα ο κος Ανδρέου διατυπώνει την άποψη ότι ουδείς μπορεί να κρίνει και να τοποθετηθεί με ασφάλεια για το πώς θα κινηθεί η αγορά κι αυτό θα εξαρτηθεί από το χρόνο επανεκκίνησης της οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας και σήμερα ουδείς μπορεί να δώσει ξεκάθαρη απάντηση σε αυτό. Οι κατηγορίες ακινήτων Από την πλευρά του ο Θωμάς Δημόπουλος, Διευθυντής στην AXIA Chartered Surveyors, Λέκτορας του Real Estate στο Neapolis University, International Valuation Standards Council Europe Board Member και Πρόεδρος του RICS Cyprus, χαρτογραφώντας τον κλάδο, καταγράφει αναλυτικά τις κατηγορίες των ακινήτων ανάλογα με τοποθεσία, είδος, μέγεθος, αξία, ηλικία, χαρακτηριστικά κτλ. Αυτές έχουν ως εξής: Τουριστικά ακίνητα: Έντονος προβληματισμός, μεγάλος επηρεασμός από το φόβο για μετακινήσεις, σημαντικά προβλήματα για τους ήδη ταλαιπωρημένους αερομεταφορείς και ήδη ξεκινάει ο προγραμματισμός για την επόμενη χρονιά. Ο κλάδος γενικά και όχι μόνο τα ακίνητα- χρειάζεται σημαντική στήριξη. Καταστήματα και εμπορικά κέντρα: Κλειστά για αρκετές εβδομάδες. Οι περισσότεροι επαγγελματίες βρήκαν την ευκαιρία να οργανώσουν ιστοσελίδες για τηλεπωλήσεις και παραδόσεις κατ’ οίκον. Οι καταναλωτές, ακόμη και αυτοί που δεν ήταν συνηθισμένοι σε αυτού του είδους τις αγορές, προσαρμόζονται ανάλογα. Ενδεικτικό είναι πως η amazon προέβη σε δεκάδες χιλιάδες προσλήψεις. Τόσο σε ΗΠΑ όσο και σε Ευρώπη, ο συγκεκριμένος τομέας των ακινήτων έχει σημειώσει συρρίκνωση ακριβώς λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας και της αφομοίωσης της από όλο και μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού. Η εξέλιξη με την πανδημία ίσως επιταχύνει τις εξελίξεις και στην Κύπρο. Τα μεγάλα εμπορικά κέντρα όμως διέπονται από άλλους κανόνες, αφού λόγω των καιρικών συνθηκών στην Κύπρο, είναι ιδανικοί χώροι ειδικά για οικογένειες με μικρά παιδιά. Αποθήκες: Από την άλλη, η αύξηση των διαδικτυακών αγορών, θα δημιουργήσει ανάγκες για αποθήκες, logistics και ανάλογη αύξηση της ζήτησης για ακίνητα που εξυπηρετούν τους σκοπούς αυτούς. Μελέτη της CBRE του 2019 αναφέρει πως οι διαδικτυακές συναλλαγές σήμερα είναι μόλις το 15% του συνόλου, ενώ η πρόβλεψη είναι πως το 2030 το ποσοστό θα φτάσει σχεδόν το 40%. Γραφεία: Τόσο οι μεγάλοι οργανισμοί όπως οι τράπεζες, οι μεγάλοι ελεγκτικοί οίκοι αλλά και η συντριπτική πλειοψηφία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων φαίνεται ότι πολύ γρήγορα και με σύμμαχο την τεχνολογία προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες. Γενική διαπίστωση είναι πως με ολιγόλεπτες τηλεδιασκέψεις και ανταλλαγή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μπορούν πολύ εύκολα να αντικατασταθούν οι πολύωρες και ατέρμονες πολλές φορές συναντήσεις. Η επόμενη μέρα και εδώ λοιπόν αναμένεται με ενδιαφέρον. Το θετικό είναι πως αυτού του είδους η οργάνωση και η τηλεργασία αναμένεται να αποφορτίσει και μέρος του κυκλοφοριακού φόρτου στις ταλαιπωρημένες μας πόλεις, ενώ θα απαιτούνται και λιγότεροι χώροι στάθμευσης. Μπορεί λοιπόν να διαφαίνεται χαμηλότερη ζήτηση για γραφειακούς χώρους (που υπήρχε έλλειψη ούτως ή άλλως) αλλά λόγω καλύτερων συνθηκών, τα ακίνητα θα είναι πλέον πιο ελκυστικά ενώ σημαντικές ευκαιρίες αναμένεται να παρουσιαστούν για εταιρείες ανάπτυξης που θα επενδύσουν σε έξυπνα κτήρια, στην τεχνολογία και το βιοκλιματικό σχεδιασμό κάτι που ήταν αναμενόμενο αλλά ίσως η υφιστάμενη κρίση δράσει ως καταλύτης προς την κατεύθυνση αυτή. Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει ο Δημόσιος τομέας και η προσαρμογή του στις νέες συνθήκες. Μου φαίνεται ονειρικό να γίνονται μεταβιβάσεις ακινήτων ή να εξασφαλίζονται πιστοποιητικά μέσω διαδικτύου. Θέληση υπάρχει, ευκαιρία να παρουσιαστεί και η πολιτική βούληση και θα γίνει αυτό - κι ας είναι με εφαλτήριο την πανδημία. Οικιστικά: Ακριβώς το αντίθετο με όλες τις άλλες κατηγορίες. Αναμένεται να υπάρξει αρνητική συσχέτιση με τα άλλα είδη ακινήτων. Δηλαδή αν τελικά μειωθεί η ζήτηση για τις παραπάνω κατηγορίες, θα συμβεί το αντίθετο με τα οικιστικά. Αφού θα περνάμε περισσότερο χρόνο σπίτι, θα πρέπει να αναδιαμορφώσουμε και να ανακαινίσουμε τους υφιστάμενους χώρους και σε κάποιες περιπτώσεις να αναζητήσουμε και μεγαλύτερο ακίνητο ώστε να υπάρχει ξεχωριστό γραφείο ή κήπος κτλ. Δεύτερη κατοικία / εξοχικό στην ύπαιθρο: Και σε αυτή την κατηγορία θα ανέμενα αύξηση στη ζήτηση, αφού σε περίπτωση έξαρσης ανάλογης πανδημίας στο εγγύς μέλλον, ένα «καταφύγιο» σε υγιέστερο φυσικό περιβάλλον φαίνεται αρκετά ελκυστικό για όλους μας. “Το ερώτημα το οποίο τον τελευταίο μήνα μου τέθηκε δεκάδες φορές από φοιτητές μου, φίλους, πελάτες και συνεργάτες: «Τί θα γίνει με τις αξίες των ακινήτων; Πόσο θα πέσουν;». Δεν έχω απάντηση στο ερώτημα αυτό και πιστεύω πως είναι λάθος κάποιος – πόσο μάλλον οι ειδικοί- να εκφράζουν απόψεις σε ποσοστά, λόγω του κινδύνου να προκληθούν στρεβλώσεις στην αγορά”, αναφέρει. Παράλληλα, δίνει ένα απλό παράδειγμα: αν υποθέσουμε μείωση 10% στις αξίες μιας συγκεκριμένης κατηγορίας ακινήτων δε σημαίνει απολύτως τίποτα, αφού την ίδια χρονική περίοδο, μπορεί ο πληθωρισμός να είναι 20%, οπότε πρακτικά η αξία έχει αυξηθεί, έστω και αν φαίνεται πτώση. Ανάλογα και αύξηση 10% στις αξίες ακινήτων μπορεί να μην είναι καλή αν ο πληθωρισμός για την ίδια περίοδο είναι 15%. “Την προηγούμενη εβδομάδα είδαμε τις προθέσεις των ΗΠΑ να ενισχύσουν την οικονομία τους με 2 τρισεκατομμύρια δολάρια. Θα τυπωθούν δηλαδή χαρτονομίσματα αυτής της αξίας χωρίς πρακτικά να έχει παραχθεί έργο. Επακόλουθο, ο πληθωρισμός να εκτοξευθεί στα ύψη. Οι ΗΠΑ βέβαια έχουν το πλεονέκτημα, το νόμισμά τους να είναι σχεδόν το αποκλειστικό μέσο διεθνών εμπορικών συνδιαλλαγών σε Κίνα, Ρωσία, Εμιράτα και άλλες χώρες, οπότε και ο παραγόμενος πληθωρισμός διαμοιράζεται σε όσες χώρες έχουν απόθεμα σε δολάρια”, καταλήγει. Ολάκληρο το άρθρο εδώ Tags: References to Press, convid19, cyprus real estate, cyprus economy, Thomas Dimopoulos
